Omega 3 faydaları konusu aileleri çok fazla araştırdığı konulardan. Gebelik döneminde de kullanılabileceği gibi ileriki yaştaki insanlarında çok rahat bir şekilde kullanabileceği ve fayda görebileceği bir gıda takviyesidir. Omega 3 Kullanımının Emzirme Döneminde Faydaları adlı yazımız bebek sağlığındaki balık omega 3 faydalarından birisi olarak karşımıza çıkıyor. bir çok kişiyi ilgilendiriyor. Üzerinde çok fazla çalışma yapılıyor. Çocuklarda bir çok etkisi var. Yine bu yazıya paralele Omega 3 Kullanımının Çocuk Sağlığındaki 7 Önemli Etkisi adlı yazısı da ilginizi çekebilir.
OMEGA 3 KİMLER KULLANIYOR ?
Herkes bir yerlerde omega 3 yağ asitlerinin faydaları duymuş ya da okumuştur. Acaba omega 3 yağ asitlerinin diyetinizde yeterince alabiliyor musunuz ?
Araştırmalar göre bu sorunun yanıtı, erişkinler, çocuklar ve bebekler için kocaman bir hayır.
Omega 3 ‘ler sağlıklı yaşamdaki önemi; tıp insanlarında da kabul edilmiş bir akım haline geliyor. Omega 3’lerin tüm yaş gruplarındaki faydaları yavaş yavaş ortaya çıkarılıyor. En çok bilinen iki özelliği erişkinlerde kalp hastalıklarına karşı koruyor olması, trigliserit seviyelerini düşürmesi ve daha az bilinen antiinflamatuar (yangı azaltan) özelliği.
OMEGA 3 NEDİR ?
Omega 3 esansiyel bir yağ asitidir. Bunun anlamı vücudumuzun üretemediği, mutlaka dışarıdan almamız gereken demektir.
Kronik hastalıkların bir çoğu uzun süreli yangısal hadiseler sonucunda meydana gelir. Omega 3 ‘ler vücudumuzdaki yangısal olayları azaltarak insanları kronik hastalıklar karşı korunmasına katkı sağlar.
Omega 3 lerin diğer yararlı etkilerinin belirlenmesi ve kullanılabilmesi için geniş çaplı araştırmalar ihtiyaç vardır.
OMEGA 3 ‘LERİN BEBEKLER VE GEBELİKTE KULLANIMININ YARARLARI
Annenin yeterli omega 3 ile beslenmesi çocuğunun hayata sağlıklı ve doğru start alması için çok önemlidir.
BİLİŞSEL GELİŞİM ( ZEKA GELİŞİMİ ) : Bazı çalışmalarda omega 3 yağ asitlerinden zengin mamalar ile beslenen bebeklerin el – göz koordinasyonu , dikkat süresi , sosyal davranışları ve zeka skorlarının belirgin yüksek olduğu gösterilmiş. Bir başka bilimsel çalışmada ise ; gebeliğinde ve emzirme süresince omega 3 desteği alan anne bebeklerinin 4 yaşındaki zeka gelişim testlerinin destek almayan çocuklara göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüş.
ASTIMDAN KORUMA : 2008 yılındaki bir çalışmada ergenlik dönemi çocuklarda annesinin gebeliği süresince omega 3 desteği alanların astım riskinin azaldığı gözlenmiş.
BÜYÜME : Erken doğan bebekleri omega 3 den zengin mamalar ile beslendiğinde onların beyin ve vücut gelişimlerinin arttığı gözlenmiş.
ERKEN DOĞUM : Omega 3 ‘lerden zengin yumurta kullanan annelerin standart yumurta yiyen anneler göre daha az oranda erken doğum yaptığı görülmüş.
Günümüzde bir çok bebek maması omega 3 ‘ler ile zenginleştirilmiştir. Anne sütü en ideal omega 3 kaynağıdır. Tabi annenin omega 3 seviyesi çocuğun anneden alacağı omega 3ün kaynağıdır.
Omega 3 Çocuk Beslenmesindeki Yeri
DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE : Dikkat eksikliği hiperaktivitesi olan çocukların omega 3 düzeyleri genellikle normallere göre daha düşüktür. Bazı çalışmalarda balık yağı destekleri ile tedavi sağlanabilmiştir. Destek alanlarda davranışlarda düzelme, hiperaktivitede azalma, dikkat süresinde artma gözlenmiş.
DEPRESYON : Omega 3 erişkinlerde depresyon tedavisinde sıkça kullanılır. Çocuklarla ilgili çalışmalarda ise 6- 12 yaş deprese çocuklarda omega 3 ile semptomlarda iyileşme gözlenmiştir.
ŞEKER HASTALIĞI ( DİYABET) : Küçük çaplı bir çalışmada Tip 2 şeker hastalığı gelişme riski olan çocukların diyetlerinde yüksek miktarda omega 3 desteği ile bu durumlarında gelişme gözlendiği görülmüştür.
ASTIM : Omega 3 hava yollarındaki inflamasyonu ( yangıyı ) azaltarak , astımının semptomlarının görülmesini azaltır.29 çocuktan bir astım çalışmasında ; 10 ay boyunca balık yağı desteği alanlarda semptomlarında belirgin azalma gösterilmiştir. Bununla beraber baz çalışmalarda omega 3 ile astım semptomlarında fayda görülmediği bildirilmiştir.
GENÇ ERİŞKİNLERDE OMEGA 3 FAYDALARI
KALP DAMAR SAĞLIĞI : Çalışmalar haftada iki gün yağlı balık yenmesinin kalp hastalıklarından koruduğu gösterilmiştir. Bİr çalışmada balık yağının – diyet ya da gıda takviyesi – kalp damar hastalıklarından ölüm riskini % 32 oranında azalttığı gösterilmiştir. Bilinen kalp hastalığı olan insanların EPA ve DHA olarak toplam 1 gr omega 3 alması önerilmektedir.
KANSER : Bu konudaki bilgiler çok sağlıklı olmamakla beraber ; bazı çalışmalarda yüksek miktarda omega 3 alan kişilerde kanser oranlarının düşük olduğu gösterilmiştir. Omega 3 ‘ün koruduğu düşünülen kanser türleri ; meme ,prostat, kolon, yumurtalık ve yemek borusu kanseri.
DEPRESYON VE PSİKİYATRİK DURUMLAR : Omega 3 ler ; beyinde ve beyin kimyasında rol oynadığı yararlarının olduğu bilinmektedir. Bazı çalışmalarda kan omega 3 düzeylerinin depresyonlularda düşük olduğu gösterilmiştir.
Bazı çalışmalarda ise omega 3 destekleri ile insanların depresyon durumlarında azalma olduğu gösterilmiş. Bununla birlikte omega 3 lerin şizofreni, bipolar bozuklukların depresif durumlarını düzelttiği gösterilmiş.
ORTA VE YAŞLI ERİŞKİNLERDE OMEGA 3 FAYDALARI
KALP HASTALIĞI : Omega 3’ün kalp sağlığına katkıları çok yüksektir. Omega 3’ler mevcut kalp hastalığı olan kişilerin ölüm ve komplikasyonların riskini azaltır. Onların kalp riskini azaltır. Onların kalp ritmini düzenler , kalp krizi atağına bağlı ölüm riskini % 45 azaltır. Balık ve balık yağı destekleri damar sertliğini ve inme riskini de azaltır.
TRİGLİSERİTLER : Omega 3’ler (EPA ve DHA ) trigliserit düzeyini % 20 – 50 oranında azaltır. Trigliserit düşürme etkisi alınan miktara göre değişir. Omega 3 ‘lerin kolesterol azaltıcı etkileri net değildir.
ROMATOİD ARTRİT : Sonuçlar net olmamakla beraber , balık yağı destekleri romatoid artritte semptomları azaltırken , sabah sertliği ve ağrılarını da azaltır. Yalnız bu etkiler yüksek dozlarda (3 -4 gr/gün) görülmektedir.
OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ ) : Çalışmalara göre yüksek miktarda yağlı balık yiyenlerin kemik yoğunluklarının daha yüksek olduğu görülmüş. Bir çalışmada balık yağı, kalsiyum ve çuha çiçeği ile destek alanların kemik yoğunluklarında artış gözlenmiş.
HAFIZA , DEMANS VE ALZHEİMER : Bir çok çalışmada diyetinde yüksek oranda yağlı balık yiyenlerin hafıza kaybı, ve demans riskinin diğer kişilere göre daha az olduğu bildirilmiş. Son çalışmalarda omega 3 lerden DHA ‘nın Alzheimer’a bağlı ya da yaşa bağlı olan hafıza kaybının bozulmasını yavaşlattığı gösterilmiş.
DİYETİMİZDE DAHA FAZLA OMEGA 3 NASIL ELDE EDERİZ ?
Yağlı balıklar DHA ve EPA için iyi kaynaklardır. Bununla birlikte bitkisel omega 3 kaynaklarının ( keten tohumu , zeytin yağı , bazı lifli yemişler ) daha az etkili olduğu görülmüştür. Bitkilerde bulunan ALA yağ asidi , vücut içinde parçalanarak EPA ve DHA ‘ya dönüşür.
Çocuk ve emziren anneler ya da gebeler deniz ürünlerinden alınabilecek toxinlere karşı dikkatli olmalıdır. En önemli toksin kaynakları , köpek balığı , kılıç balığı,kiremit balığı. Gebeler toksik düzeyi çok düşük olan küçük yağlı balıklardan somon , hamsi , sardalye yiyebilirler.
Omega 3 destekleri bir çok insan için güvenilirdir. Kan inceltici kullanan ( kumadin ) kişiler , omega 3 kullanmadan önce doktoruna danışılmalıdır. Kanıtlara göre günde 3 gr. Altında omega 3 kullanan kişilerde kanama riskinin gözlenmeyeceği şeklindedir.
Omega 3 destekleri çocuklar için , bir seçim olabilir mi ? EVET !
Omega3 ‘ler alternatif bir tedavi değildir. Omega3’ler şu anda tamamlayıcı tıp olarak kullanılmaktadır.
Omega 3’ler artrit ya da depresyon ilaçlarının yerine kullanılamaz. Bununla birlikte ilaçlarının azaltılmasıda fayda sağlayabilir.
Daha fazla bilgi
Emzirme Döneminde Omega-3 Almak Güvenli Midir?