Ayrıca Üçlü Test, Çoklu Tarama ve AFP testi olarak da bilinen bu test annenin kanında üç maddenin ölçüldüğü özel bir testtir. Bu maddeler: AFP, hCG, ve Estriol’dur.
AFP: alfa – fetöprotein fetüs tarafından üretilen bir proteindir.
hCG: İnsan koryonik ganodotropini plasenta içinde üretilen bir hormondur.
Estriol: Estriyol hem fetüs hem de plasentanın ürettiği bir östrojendir.
Bu test anne ve bebeğe hiçbir zararı olmayan, kolay bir prosedürle yapılan ve hiçbir risk teşkil etmeyen bir kan testidir.
Tarama Testi Nedir?
Tarama testini yaptırmadan önce bu konuda bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Bu sayede test sonuçlarıyla ilgili endişe etmenize gerek kalmaz. Tarama testleri kan testinden alınan sonuçlardan daha farklı değerlendirilmektedir. Tarama testleri kan testlerinden farklı olarak farklı faktörlere göre (yaş, etnisite, kan testi sonuçları gibi) değerlendirme yapar ve bireylerdeki anormallik olma olasılığının tahmin edilmesini sağlar.
Bu testler bir problem olup olmadığının tespiti için kullanılmaz, bu testler sayesinde ekstra bir test gerekip gerekmediğine bakılır.
Üçlü Tarama Testi Nasıl Yapılır?
Üçlü tarama testleri 5 ila 10 dakika içinde anneden kan alınmak suretiyle yapılan basit testlerdir. Kan örneği değerlendirilmesi için laboratuvara gönderilir. Sonuçlar birkaç gün içinde çıkar.
Bu testlerin anne ya da bebek için riskleri var mıdır, varsa yan etkiler nelerdir?
Kan alınmanın verdiği rahatsızlık dışında üçlü tarama testlerinin hiçbir riski ya da yan etkisi bulunmamaktadır.
Üçlü Tarama Testi Ne Zaman Yapılır?
Üçlü tarama testleri hamileliğin 15. ve 20. Haftaları arasında yapılmaktadır ancak 16. Ve 18. haftalar arasında yapılan testler daha kesin sonuç vermektedir.
Tüm hamile kadınların üçlü tarama testi yaptırması gerekir ancak aşağıdaki koşullarda kadınların mutlaka bu testleri yaptırması gerekir:
- Doğum kusurlarına sahip ailevi geçmiş
- 35 yaşından büyük olmak
- Hamilelik sırasında zararlı ilaçlar kullanılması
- Diyabet hastası olmak
- Hamilelik sırasında viral kaynaklı enfeksiyon geçirmek
- Yüksek seviyede radyasyona maruz kalma
Üçlü Tarama Testi ile Neye Bakılır?
Üçlü tarama testleri AFp, hCG ve estriol seviyelerinin ölçülmesini sağlamaktadır. Sonuçlar annenin yaşı, ağırlığı, etnik kökeni ve gebelik süresine göre değişmektedir. Böylece de olası genetik bozukluk ihtimallerinin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.
Yüksek AFP seviyesi bebeğin sinir yollarında ayrık omurga ya da anensefali denilen bozukluklar olma ihtimali olduğuna işaret eder.
Buna karşılık AFP seviyesinde yükseklik görülmesinin en yaygın nedeni gebelik tarihinin yanlış biliniyor olmasıdır. Düşük AFP seviyesi ve yüksek hCG ile estriol seviyeleri bebekte Trizomi 21 (Down sendromu), Trizomi 18 (Edwards Sendromu) ya da başka bir tür kromozom bozukluğu olduğuna işaret edebilir.
Her ne kadar bu testlerin yapılmasının en büyük nedeni genetik bozuklukların saptanması olsa da üçlü tarama testi sonuçları ayrıca aşağıdaki problemlerle ilgili değerlendirmelerde de kullanılabilmektedir:
- Çoklu hamilelik
- Düşünüldüğünden daha az ya da daha çok ilerlemiş hamilelikler
Üçlü Tarama Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Üçlü tarama testlerinin teşhis için değil tarama için kullanıldığını unutmamak gerek. Bu test sadece annenin taşıdığı bebekte genetik bozukluk olma ihtimalinin olup olmadığını ölçer. Üçlü tarama testlerinin yanlış sonuçlar verdiği de bilinen bir gerçektir.
Anormal test sonuçları çıktığında teşhis için ekstra testlerin uygulanması gerekir.
Daha kesin sonuçlar için öncelikle üçlü tarama testi yüksek çözünürlüklü ultrason yöntemiyle yeniden uygulanır. Eğer test sonuçları yine anormal ise amniyosentez gibi farklı test yöntemleri uygulanır. Bu tür risk taşıyan testler konusunda karar vermek size kalmıştır bu konuyu doktorunuz ve eşinizle tekrar konuşmanız gerekebilir.
Neden Daha Fazla Test Yapılması Gerekir?
Üçlü tarama testleri riskli bir prosedüre sahip olmayan rutin testlerdir. Anormal sonuçlar çıktığında bu testlerin doğrulanması için farklı testler yapılması gerekir. Ekstra testler yapılmasının nedeni test sonuçlarının doğruluğunun bireyden bireye göre farklılık göstermesinden kaynaklanmaktadır.
Ekstra testler yaparak sonucu doğrulayabilirsiniz ve sonuç doğrulanırsa sonrasında aşağıdaki gibi yöntemler uygulayabilirsiniz:
Eğer uygunsa hamileliğe uygun bir yöntemle müdahale edilebilir (örneğin, ayrık omurga bozukluğu için fetüs ameliyatı)
Özel ihtiyaçları olan bir çocuk için hazırlık yapılması
Hayat tarzınızda değişiklikler yapmak
Destek grupları ve kaynaklarıyla iletişime geçmek
Çocuğu aldırıp aldırmamaya karar vermek
Bazı bireyler ya da çiftler aşağıdaki nedenlerden dolayı ekstra test yapılamasını kabul etmezler:
Çiftler sonucun ne olacağını önemsemiyorlarsa
Kişisel, ahlaki ya da dini nedenlerle çocuğu aldırmak bir seçenek değilse
Bazı ebeveynler bebeğin gelişimine zarar vereceği endişesiyle test yaptırmazlar
Doktorunuzla yapılacak testlerin olası avantajlarını ve dezavantajlarını konuşmanızda fayda vardır. Doktorunuz prosedürün risklerini ve yaralarını size detaylı olarak anlatacaktır.